Dịch tả heo châu Phi (DTHCP) đang có xu hướng tái bùng phát tại nhiều địa phương trên cả nước, đặc biệt là khu vực miền Bắc và miền Trung. Từ đầu năm đến nay, đã có hơn 43.000 con heo bị tiêu hủy do dịch bệnh, đặt ra thách thức lớn cho ngành chăn nuôi.
DIỄN BIẾN PHỨC TẠP, NGUY CƠ LAN RỘNG
Theo báo cáo từ Cục Chăn nuôi và Thú y, trong 6 tháng đầu năm 2025, cả nước ghi nhận 636 ổ dịch tại 30 tỉnh, thành phố, với tổng số 43.375 con heo bị tiêu hủy. Đáng chú ý, hiện có 256 ổ dịch tại 26 địa phương chưa qua 21 ngày, cho thấy dịch bệnh vẫn âm ỉ và có khả năng lây lan rộng nếu không được kiểm soát kịp thời.
Một số địa phương như Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Nội, Quảng Ngãi và Quảng Trị đang là điểm nóng về dịch bệnh. Riêng Cao Bằng ghi nhận số lượng heo mắc và chết cao nhất với hơn 11.000 con, trong khi Hà Nội có 11 ổ dịch với hơn 3.200 con heo bị tiêu hủy.
Mặc dù tổng số heo mắc bệnh và tiêu hủy đã giảm 34% so với cùng kỳ năm 2024, nhưng việc các ổ dịch cũ tái phát cho thấy dịch bệnh vẫn đang tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trên diện rộng nếu không có biện pháp ngăn chặn đồng bộ và quyết liệt.
NGUYÊN NHÂN VÀ NHỮNG TỒN TẠI CẦN KHẮC PHỤC
Phần lớn ổ dịch tái phát tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, có quy mô trung bình 50–60 con. Điều kiện an toàn sinh học chưa được đảm bảo, trong khi nhiều hộ dân vẫn còn tâm lý chủ quan, chưa tiêm phòng dù đã có 3 loại vaccine DTHCP được cấp phép lưu hành.
Các hành vi như giấu dịch, bán chạy heo bệnh, vứt xác heo ra môi trường… đang góp phần làm dịch lan rộng, đặc biệt trong điều kiện mưa bão và hệ thống xử lý môi trường yếu kém. Cùng với đó, hoạt động giết mổ không kiểm soát, thiếu sự giám sát thú y tại nhiều địa phương, nhất là vùng miền núi, cũng là điểm yếu lớn trong công tác phòng chống dịch.
Hiện cả nước đã phân phối 7,8 triệu liều vaccine DTLCP, với hơn 1 triệu con heo được tiêm phòng tại 45 tỉnh, thành phố. Tỷ lệ tử vong sau tiêm rất thấp (0,1%) và chủ yếu do heo đã nhiễm bệnh trước đó. Tuy nhiên, tiến độ tiêm phòng vẫn còn chậm, phụ thuộc nhiều vào hỗ trợ từ Nhà nước và nhận thức của người chăn nuôi.
TĂNG CƯỜNG CHỈ ĐẠO, KIỂM SOÁT VÀ ĐẦU TƯ HẠ TẦNG
Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện 109/CĐ-TTg ngày 16/7/2025, yêu cầu các địa phương triển khai quyết liệt các biện pháp kiểm soát dịch. Trong đó, nhấn mạnh việc công bố dịch kịp thời, tiêu hủy heo bệnh đúng quy định, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, và tăng cường truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đề nghị kiện toàn hệ thống thú y cấp xã, tăng cường giám sát virus qua hệ thống VAHIS, xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh, và tận dụng hiệu quả hỗ trợ quốc tế từ các tổ chức như FAO, USAID.
Song song với phòng chống dịch bệnh, kiểm soát giết mổ cũng được xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm. Hiện cả nước có hơn 24.800 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, nhưng chỉ khoảng 27% có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và rất ít được kiểm soát thú y.
Bộ yêu cầu các địa phương rà soát lại mạng lưới giết mổ, xây dựng cơ sở giết mổ tập trung đạt chuẩn, và tiến tới loại bỏ giết mổ tự phát. Đồng thời, cần ban hành cơ chế đặc thù để thu hút đầu tư vào giết mổ công nghiệp, bố trí quỹ đất, nâng cao thu nhập nhân viên thú y, và đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân và người tiêu dùng.
Thùy Khánh
Nguồn: Nguoichannuoi.vn
