Bệnh sảy thai truyền nhiễm ở heo là một trong những thách thức lớn trong chăn nuôi heo giống, khi nguyên nhân có thể bắt nguồn từ nhiều tác nhân từ môi trường. Hãy cùng Vemedim tìm hiểu về cách nhận biết sớm các dấu hiệu, triển khai biện pháp phòng ngừa thích hợp và quản lý đàn nái nhằm giảm thiểu rủi ro sảy thai - thất thoát kinh tế cho bà con ngay sau đây.
Nguyên nhân gây bệnh sảy thai truyền nhiễm ở heo
Bệnh sẩy thai truyền nhiễm trên heo là một bệnh nguy hiểm do vi khuẩn Brucella suis gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến sinh sản và khả năng sinh trưởng của đàn heo. Vi khuẩn Brucella suis có 5 chủng, mỗi chủng gây bệnh trên các loài động vật khác nhau, trong đó chủng 1 và 3 gây bệnh phổ biến trên heo nuôi, chiếm phần lớn các trường hợp nhiễm trên thế giới.
Nguyên nhân gây bệnh
- Bệnh tuy không lây lan nhanh nhưng gây hậu quả nghiêm trọng về sinh sản và kinh tế.
- Heo đực nhiễm bệnh có thể truyền vi khuẩn qua tinh dịch, làm heo nái thụ tinh nhân tạo sẩy thai.
- Bệnh có thể lây sang người, ảnh hưởng thần kinh và sinh sản, chưa có phương pháp điều trị triệt để trên người.
Cơ chế lây truyền
Hiểu rõ cơ chế lây truyền giúp kiểm soát hiệu quả và ngăn chặn dịch lan rộng.
- Vi khuẩn Brucella suis lây qua tiếp xúc trực tiếp giữa heo bệnh và heo khỏe.
- Lây từ heo đực sang heo nái qua giao phối hoặc thụ tinh nhân tạo.
- Lây qua dịch tiết, dụng cụ nhiễm bệnh.
- Không truyền qua không khí, chủ yếu là tiếp xúc trực tiếp.
>> Xem thêm:
- Bệnh cúm heo - Dấu hiệu nhận biết, cách xử lý hiệu quả
- Nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả bệnh lao heo
Triệu chứng lâm sàng của bệnh sảy thai truyền nhiễm
Triệu chứng ở heo thường xuất hiện rải rác và khó phát hiện, đặc biệt khi nuôi thả ngoài trời.
Ở heo nái
Những biểu hiện này là cảnh báo sớm về nguy cơ lây lan trong đàn, có triệu chứng như sau ở heo nái:
- Sẩy thai sớm hoặc muộn, chết lưu thai, đẻ non, con yếu.
- Dịch âm đạo bất thường, lẫn máu hoặc mủ.
- Viêm tử cung.
Ở heo đực
Heo đực là nguồn lây bệnh quan trọng do vi khuẩn cư trú trong tinh dịch, có triệu chứng là:
- Tinh hoàn sưng, viêm, có thể teo sau 18 tuần.
- Xương, khớp bị ảnh hưởng, heo đi lại khập khiễng hoặc liệt nửa sau cơ thể.
Chẩn đoán và điều trị bệnh sảy thai truyền nhiễm
Cần kết hợp quan sát lâm sàng và xét nghiệm giúp chẩn đoán chính xác và kịp thời bệnh:
- Biểu hiện nghi ngờ: sẩy thai, tinh hoàn sưng, heo què, heo liệt.
- Mẫu xét nghiệm: bào thai, tinh dịch, tinh hoàn, hạch bạch huyết, dịch khớp, máu.
- Xét nghiệm huyết thanh học: test gắn kết bổ sung, ELISA, nuôi cấy.
Chú ý:
- Nên xét nghiệm nhiều cá thể trong đàn (ít nhất 10 con) để giảm sai lệch kết quả.
- Không mổ heo chết nhiễm bệnh để tránh lây sang người.
Bệnh sẩy thai truyền nhiễm do Brucella suis khó chữa bằng kháng sinh nên cần ưu tiên kiểm soát và phòng ngừa. Cần phát hiện bệnh sớm và loại bỏ các cá thể mắc bệnh là phương pháp hiệu quả nhất.
Giải pháp phòng bệnh sảy thai truyền nhiễm
Hiện nay chưa có vắc-xin hiệu quả cho heo nên phòng bệnh là phương pháp hiệu quả nhất để bảo vệ đàn heo và hạn chế lây lan Brucella suis vì bệnh khó điều trị dứt điểm. Các biện pháp phòng bệnh bao gồm quản lý đàn, kiểm soát sinh sản, vệ sinh và bảo hộ cho người.
Quản lý đàn và an toàn sinh học
- Vệ sinh chuồng trại nghiêm ngặt bằng Vemedim Altacid.
- Cách ly heo nghi ngờ nhiễm bệnh.
- Kiểm soát heo đực trước khi giao phối hoặc thụ tinh nhân tạo.
- Loại bỏ dịch tiết, heo con chết, thức ăn và dụng cụ nhiễm bệnh.
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa heo bệnh và heo khỏe.
Phòng ngừa cho người
Người trực tiếp chăm sóc heo nhiễm bệnh cần biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt để tránh lây nhiễm:
- Mặc quần áo bảo hộ, rửa tay sau khi ra trại.
- Đeo găng tay khi tiếp xúc heo bệnh hoặc dịch tiết.
- Bảo vệ mắt và các vết thương hở.
Thuốc và xử lý tại chỗ
Các biện pháp này hỗ trợ làm giảm nhiễm trùng thứ phát và vệ sinh nhưng không thay thế việc kiểm soát bệnh. Các biện pháp gồm:
- Kháng sinh phổ rộng (amoxicillin, tiamulin, spectinomycin…) như Vemedim Anagin C để hạ sốt, giảm đau, chống viêm và hỗ trợ các nhiễm trùng phối hợp bằng Doxyflor 20-20 - Điều trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu hóa, không tiêu diệt được Brucella suis.
- Sát trùng tử cung bằng dung dịch iod hoặc bơm kháng sinh tại chỗ nếu có dịch âm đạo lẫn máu/mủ.
Để kiểm soát bệnh sảy thai truyền nhiễm ở heo hiệu quả, người chăn nuôi cần thực hiện đồng bộ các biện pháp: giám sát chẩn đoán sớm, quản lý sinh sản và vệ sinh - khử trùng chuồng trại thường xuyên. Khi những bước này được thực hiện nghiêm túc, khả năng bảo vệ đàn nái khỏi nguy cơ sảy thai sẽ được nâng cao rõ rệt, đồng thời giúp tăng năng suất và hiệu quả kinh tế chuồng nuôi. Đừng quên liên hệ với Vemedim để nhận được hỗ trợ kỹ thuật từ chuyên gia Vemedim khi cần nhé!
