Bệnh Brucella ở bò là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng trong chăn nuôi khi đàn bò có thể bị lây nhiễm mà không biểu hiện rõ ràng triệu chứng, dẫn đến sảy thai, vô sinh hoặc sinh bò con yếu. Hãy cùng Vemedim tìm hiểu rõ cơ chế bệnh lý, cách nhận biết và triển khai giải pháp phòng ngừa - kiểm soát hiệu quả, giúp bà con chăm sóc sức khỏe đàn bò tốt hơn.
Tổng quan về bệnh Brucella ở bò
Bệnh Brucella hay bệnh sẩy thai truyền nhiễm ở bò là một bệnh truyền nhiễm mạn tính do vi khuẩn Brucella suis gây ra. Bệnh có thể xảy ra trên cả bò cái và bò đực giống nhưng hậu quả nghiêm trọng nhất là gây sẩy thai, thai chết lưu hoặc bê con sau sinh yếu.
Brucella suis có thể tồn tại lâu trong môi trường và lây lan chủ yếu qua đường sinh dục, do đó thường xuất hiện âm thầm, khó phát hiện trong giai đoạn đầu. Ngoài ra, bệnh còn mang ý nghĩa dịch tễ học quan trọng vì có khả năng lây sang người (bệnh lây chung giữa người và động vật - zoonosis).
>> Xem thêm:
Nguyên nhân gây bệnh Brucella
Bệnh sẩy thai truyền nhiễm ở bò xuất phát từ một số yếu tố liên quan đến vi khuẩn, đường lây và cơ chế nhiễm bệnh. Hiểu rõ các nguyên nhân này giúp người chăn nuôi biết được nguồn bệnh, đường lây và thời điểm nguy cơ cao, từ đó có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Tác nhân gây bệnh
Nguyên nhân chính là sự xâm nhập của vi khuẩn Brucella suis. Vi khuẩn này có những đặc điểm sinh học đặc trưng giúp chúng ẩn náu trong cơ thể vật chủ, khó bị tiêu diệt và tồn tại lâu trong môi trường.
- Brucella suis là vi khuẩn Gram âm, hình que, không di động.
- Chúng phát triển chậm và ký sinh nội bào, làm bệnh kéo dài dai dẳng.
- Có khả năng tồn tại trong phân, chất thải, mô sảy thai hoặc dịch tiết sinh dục.
Đường lây truyền
Để bệnh xuất hiện trong đàn, vi khuẩn cần một con đường truyền từ vật này sang vật khác. Các đường lây quan trọng là:
- Đường sinh dục: bò đực nhiễm bệnh truyền vi khuẩn cho bò cái qua phối giống hoặc thụ tinh nhân tạo.
- Đường miệng - tiêu hóa: bò ăn phải thức ăn, nước uống bị nhiễm dịch tiết, phân hoặc mô sảy thai.
- Đường tiếp xúc: qua vết thương ngoài da, niêm mạc, dụng cụ phối giống hoặc tay người chăm sóc.
Cơ chế gây bệnh
Khi vi khuẩn xâm nhập cơ thể, chúng di chuyển đến hệ bạch huyết, vào máu, sau đó khu trú ở cơ quan sinh dục và các mô khác của bò, từ đó gây ra các hậu quả nghiêm trọng về sinh sản:
- Nhân lên trong tế bào thực bào và tồn tại dai dẳng.
- Khu trú tại hạch lympho, khớp, tử cung, nhau thai và bào thai.
- Gây viêm mãn tính ở tử cung và tinh hoàn, dẫn đến sảy thai, thai chết lưu hoặc giảm khả năng sinh sản.
Triệu chứng của bệnh Brucella ở bò
Triệu chứng của bệnh sẩy thai truyền nhiễm này thường không đồng nhất, phụ thuộc vào thời điểm nhiễm và mức độ lây nhiễm. Việc nhận biết sớm giúp can thiệp kịp thời và hạn chế lây lan để giảm thiệt hại.
Triệu chứng ở bò cái
- Sẩy thai hoặc thai chết lưu, thường xảy ra ở giai đoạn giữa hoặc cuối thai kỳ.
- Sinh con non hoặc bê yếu, tỷ lệ chết cao.
- Dịch âm đạo lẫn máu hoặc mủ, kèm viêm tử cung.
- Giảm năng suất sữa nếu bò đang cho con bú.
Triệu chứng ở bò đực
- Tinh hoàn viêm, sưng tấy, có thể teo sau vài tuần.
- Trong một số trường hợp, vi khuẩn ảnh hưởng đến khớp và xương, gây đi lại khó khăn.
Để xác định bệnh trong đàn, cần kết hợp dấu hiệu lâm sàng với xét nghiệm huyết thanh:
- Theo dõi các trường hợp sẩy thai hoặc thai chết lưu bất thường.
- Xét nghiệm huyết thanh học phát hiện kháng thể kháng Brucella.
- Kiểm tra dịch âm đạo, nhau thai hoặc tinh hoàn ở bò đực.
Biện pháp điều trị và phòng ngừa bệnh Brucella
Bệnh sẩy thai truyền nhiễm ở bò khó chữa triệt để nhưng vẫn có thể giảm thiệt hại và ngăn ngừa lây lan bằng các biện pháp điều trị hỗ trợ:
- Sử dụng kháng sinh phổ rộng, kết hợp với các thuốc chống viêm, chống nhiễm khuẩn Vemedim Marbovitryl 100 hoặc Vemedim Vime Fluxin.
- Thụt rửa và sát trùng tử cung khi có dịch bất thường.
- Bổ sung dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất Vemedim Aminovit, Vemedim ADE B Complex để tăng sức đề kháng cho bò mẹ và bê con.
Phòng bệnh là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ lây lan và tổn thất kinh tế. Bà con có thể thực hiện các biện pháp sau để phòng bệnh cho đàn bò:
- Tiêm phòng định kỳ bằng vắc-xin thích hợp cho bò cái và bò đực.
- Kiểm tra đàn giống bằng các xét nghiệm huyết thanh học trước khi phối giống.
- Vệ sinh, sát trùng chuồng trại bằng Vemedim Altacid: loại bỏ nhau thai, dịch tiết, phân và chất độn chuồng bị nhiễm bệnh.
- Quản lý tiếp xúc với vật nhiễm bệnh: cách ly bò bệnh, ngăn chim và động vật khác tiếp xúc với bò và chuồng.
- Kiểm soát thức ăn, xử lý nguồn nước bằng Vemedim Disina: đảm bảo sạch và không bị nhiễm vi khuẩn Brucella.
Bệnh Brucella là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất trên bò sinh sản, vừa gây thiệt hại kinh tế, vừa đe dọa sức khỏe con người. Phát hiện sớm, kiểm tra huyết thanh định kỳ, vệ sinh chuồng trại nghiêm ngặt và quản lý giống chặt chẽ là chìa khóa để ngăn ngừa bệnh xâm nhập và lan rộng trong trại. Vemedim luôn đồng hành và cung cấp hướng dẫn thực tiễn để giúp người chăn nuôi kiểm soát hiệu quả nhiều bệnh trên bò.
