Bệnh đóng dấu lợn (Erysipelas) là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây thiệt hại kinh tế nặng nề cho ngành chăn nuôi. Bệnh thường gặp ở lợn từ 3-12 tháng tuổi, nhất là vào mùa nóng, khi thời tiết thay đổi đột ngột hoặc đàn lợn chịu nhiều stress. Hãy cùng Vemedim tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị bệnh qua nội dung dưới đây.
Đặc điểm và nguyên nhân gây bệnh đóng dấu lợn
Bệnh đóng dấu lợn là một trong những bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Erysipelothrix rhusiopathiae, một loại vi khuẩn Gram dương có sức sống dai và phân bố rộng rãi gây ra. Vi khuẩn có thể tồn tại trong xác động vật tới 9 tháng, trong đất hàng trăm ngày và bị tiêu diệt ở nhiệt độ 70°C hoặc khi tiếp xúc với dung dịch sát trùng.
Bệnh xuất hiện quanh năm nhưng bùng phát mạnh vào mùa nắng nóng hoặc thời điểm giao mùa, khi sức đề kháng của vật nuôi giảm. Đối tượng dễ mắc bệnh là lợn từ 3-12 tháng tuổi, đặc biệt là lợn vỗ béo. Nguồn lây là từ lợn bệnh, lợn mang trùng thải vi khuẩn ra môi trường qua phân, nước tiểu, chất tiết mũi miệng, xác chết, dụng cụ chăn nuôi nhiễm khuẩn. Bệnh có thể lây sang nhiều loài khác như bò, dê, gia cầm, thậm chí cả người nhưng hiếm khi gây tử vong ở người.
Sau khi xâm nhập, vi khuẩn bám lên niêm mạc đường tiêu hóa hoặc hô hấp, nhanh chóng đi vào máu gây nhiễm trùng huyết. Khi bị tiêu diệt, vi khuẩn giải phóng độc tố làm giãn mạch máu, gây đỏ da, sung huyết, làm lách và hạch lympho sưng to. Ở lợn có sức đề kháng kém, độc tố có thể gây trụy tim và chết nhanh chóng.
>> Xem thêm:
- Phó thương hàn ở heo: Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý
- Bệnh Glässer ở heo - Triệu chứng, phác đồ điều trị hiệu quả
Triệu chứng của bệnh đóng dấu lợn
Các biểu hiện bệnh thay đổi tùy thể bệnh và sức đề kháng của vật nuôi. Nhìn chung, lợn mắc bệnh thường sốt cao, bỏ ăn, da đổi màu và di chuyển khó khăn. Dưới đây là mô tả chi tiết từng thể bệnh:
Thể quá cấp (đóng dấu trắng)
Thể này diễn tiến cực nhanh, thường xảy ra ở đàn lợn bị stress do vận chuyển hoặc thời tiết. Lợn sốt cao 42-43°C, da trắng bệch, mệt mỏi, hầu như không kịp xuất hiện dấu đỏ đặc trưng và chết trong vòng vài giờ.
Thể cấp tính (đóng dấu đỏ)
Đây là thể bệnh phổ biến nhất. Sau 1-2 ngày sốt cao, bỏ ăn, lợn xuất hiện các mảng đỏ hình vuông, hình thoi hoặc tròn ở vùng vai, lưng, bụng, tai, bẹn. Khi ấn vào, vết đỏ nhạt màu rồi trở lại nhanh - dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt với tụ huyết trùng. Nếu không điều trị, 50-85% lợn bệnh sẽ chết do nhiễm trùng huyết nặng.
Thể mãn tính
Thể này thường xuất hiện sau giai đoạn cấp tính không được chữa khỏi hoàn toàn. Lợn có các vết hoại tử da chuyển màu thâm, đóng vảy nâu, đôi khi dính liền thành mảng lớn. Ngoài ra, lợn có thể bị viêm khớp, viêm cơ tim, đi khập khiễng, thở khó, tai và mõm tím tái.
Chẩn đoán và điều trị bệnh đóng dấu lợn
Để chẩn đoán chính xác, cần kết hợp quan sát lâm sàng, mổ khám và xét nghiệm phòng thí nghiệm.
- Chẩn đoán lâm sàng: dựa vào sốt cao, các mảng đỏ đặc trưng, tiến triển nhanh.
- Mổ khám: thấy lách, gan, tim sung huyết, viêm cata ruột, viêm khớp.
- Xét nghiệm: phân lập vi khuẩn từ gan, thận hoặc van tim.
Khi phát hiện sớm, việc điều trị mang lại hiệu quả cao. Phương pháp điều trị cần kết hợp kháng huyết thanh và kháng sinh phổ mạnh:
- Kháng huyết thanh đặc hiệu: tiêm bắp hoặc dưới da 1-1,5 ml/kg thể trọng.
- Kháng sinh: nhóm Penicillin, Amoxicillin, Ampicillin, Ceftiofur, Gentamycin. Duy trì tiêm 2 lần/ngày, liên tục 3-4 ngày.
- Trợ sức bằng Vemedim Aminovit, Vemedim ADE B Complex, điện giải Vemedim Vime-Electrolyte, thuốc hạ sốt - kháng viêm Vemedim Analgindex.
Ngoài ra, cần tách riêng lợn bệnh, giữ chuồng sạch, mát và giảm stress để hỗ trợ hồi phục nhanh.
Phòng bệnh đóng dấu lợn
Phòng bệnh là biện pháp bền vững và hiệu quả nhất, bao gồm tiêm phòng vaccine và đảm bảo an toàn sinh học. Cụ thể là:
Tiêm phòng vaccine
- Tiêm vaccine giúp tạo miễn dịch chủ động, giảm nguy cơ bùng phát dịch.
- Lợn cai sữa: tiêm mũi 1 lúc 35-45 ngày tuổi, nhắc lại sau 2 tuần.
- Lợn giống, nái, đực: tiêm định kỳ 2-3 lần/năm, trước khi đẻ hoặc phối giống 15 ngày.
Một số loại vaccine hiện đang sử dụng:
- Parvoruvac (Pháp): phòng đồng thời Parvovirus và đóng dấu.
- ERYPELAS BACTERIN (Canada): vaccine chết vô hoạt.
- Himmvac Sow-4 (Hàn Quốc): phòng đóng dấu, tụ huyết trùng, viêm teo mũi, E.coli.
Vệ sinh, an toàn sinh học
- Dọn dẹp, tiêu độc chuồng trại định kỳ bằng Vemedim Altacid.
- Kiểm soát người ra vào khu vực chăn nuôi, ngăn động vật lạ, côn trùng, chuột.
- Cung cấp nước sạch, thức ăn đảm bảo dinh dưỡng, tránh stress do thay đổi môi trường.
Bệnh đóng dấu lợn là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, dễ phát sinh trong điều kiện chăn nuôi tập trung. Người chăn nuôi cần chủ động phòng bệnh, phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp hạn chế thiệt hại, bảo vệ hiệu quả năng suất chăn nuôi. Để được hỗ trợ với giải pháp chuyên sâu, hãy liên hệ với Vemedim chúng tôi để được tư vấn, đồng hành cùng bà con trong hành trình chăm sóc, bảo vệ đàn lợn.
