Trong ngành chăn nuôi heo, một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhưng thường bị bỏ sót là bệnh giả dại ở heo. Bệnh có thể khiến heo nái sẩy thai, heo con bị thần kinh hoặc chết hàng loạt, đàn heo thịt gặp biểu hiện hô hấp và thần kinh nghiêm trọng. Để giúp người chăn nuôi chủ động hơn trong phòng và xử lý khi đàn heo nuôi mắc bệnh, hãy tham khảo các thông tin được Vemedim chia sẻ qua nội dung dưới đây.
Bệnh giả dại ở heo là bệnh lý gì?
Bệnh giả dại trên heo do virus Pseudorabies virus (PRV) gây ra, thuộc giống Varicellovirus, họ Herpesviridae. Virus này nổi bật bởi khả năng tồn tại trong môi trường khá cao, có thể sống nhiều tuần trong điều kiện thời tiết khác nhau và chịu được pH từ 2-12 trong vài giờ trước khi bất hoạt. Tuy nhiên, virus sẽ bị tiêu diệt nhanh bởi các chất sát trùng thông dụng hoặc nhiệt độ cao.
Virus xâm nhập cơ thể heo chủ yếu qua đường hô hấp, tiêu hóa, nhau thai hoặc giao phối. Sau khi vào cơ thể, PRV nhân lên nhanh chóng tại biểu mô đường hô hấp trên, rồi tấn công hệ thần kinh trung ương qua các dây thần kinh khứu giác và thần kinh sinh ba, dẫn đến viêm màng não không mủ và các rối loạn thần kinh nghiêm trọng.
>> Xem thêm:
- Bệnh cúm heo - Dấu hiệu nhận biết, cách xử lý hiệu quả
- Bệnh Circo virus trên heo - Nhận biết và xử lý kịp thờ
i
Triệu chứng bệnh giả dại ở heo
Triệu chứng của bệnh giả dại phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng miễn dịch của heo. Thời gian ủ bệnh thường từ 1-11 ngày, trung bình 2-6 ngày. Heo con mẫn cảm nhất, tỷ lệ chết có thể lên tới 100%. Cụ thể:
Heo con theo mẹ
Ở heo con theo mẹ, bệnh khởi phát nhanh. Heo mệt mỏi, bỏ ăn trong 24 giờ đầu và dần xuất hiện triệu chứng thần kinh như co giật, mất cân bằng, giật mắt hoặc động kinh liên tục. Heo cũng có thể sốt cao đến 41°C, tăng tiết nước bọt và khó thở. Một số con nằm nghiêng hoặc cuộn tròn, chân bơi như mái chèo. Nếu triệu chứng thần kinh xuất hiện, heo thường chết trong vòng 24-36 giờ.
Heo sau cai sữa (3-6 tuần tuổi)
Triệu chứng thường nhẹ hơn so với heo con theo mẹ. Heo sốt 41-42°C, chán ăn, mệt mỏi, đồng thời xuất hiện triệu chứng hô hấp như: hắt hơi, chảy nước mũi, khó thở, ho. Một số trường hợp kết hợp nhiễm khuẩn thứ phát từ vi khuẩn gây viêm phổi. Tỷ lệ tử vong khoảng 50% nếu có biểu hiện thần kinh.
Heo vỗ béo (5-9 tuần tuổi)
Ở lứa tuổi này, bệnh chủ yếu biểu hiện triệu chứng hô hấp, bao gồm viêm mũi, viêm phổi, hắt hơi và chảy nước mắt. Heo sốt 41-42°C, mệt mỏi, tăng trọng giảm đáng kể. Thời gian phục hồi từ 6-10 ngày, tỷ lệ tử vong thấp (1-2%).
Heo nái và đực giống
Các con nái và đực trưởng thành thường biểu hiện triệu chứng hô hấp nhẹ, có thể kèm sốt và ho. Nái mang thai có nguy cơ sảy thai, đẻ non hoặc heo con sinh yếu, còi cọc nhưng tỷ lệ chết thấp (<2%).
Chẩn đoán, điều trị bệnh giả dại
Chẩn đoán chủ yếu dựa trên triệu chứng lâm sàng, bệnh tích và diễn biến đàn. Cần phân biệt với các bệnh có triệu chứng tương tự như: cúm heo, dịch tả heo cổ điển, Parvovirus, PRRS, viêm dạ dày ruột truyền nhiễm, trúng độc hay sảy thai truyền nhiễm. Cách xác định chính xác bệnh là phương pháp xét nghiệm virus hoặc huyết thanh tại trung tâm chẩn đoán thú y giúp đàn heo được xử lý kịp thời và chính xác.
Do nguyên nhân là virus, không có thuốc đặc hiệu nên việc điều trị tập trung vào hỗ trợ, nâng cao sức đề kháng và phòng bội nhiễm. Cụ thể:
- Chăm sóc và hỗ trợ: Giữ môi trường sạch, thông thoáng, giảm stress cho heo bệnh; bổ sung vitamin, khoáng chất, điện giải để tăng sức đề kháng.
- Hạ sốt và giảm triệu chứng: Dùng thuốc hạ sốt, giảm đau theo hướng dẫn thú y, theo dõi sát nhiệt độ và triệu chứng thần kinh.
- Phòng và điều trị bội nhiễm: Dùng kháng sinh phổ rộng để ngăn nhiễm khuẩn thứ phát, thời gian 7 ngày, tuân theo chỉ dẫn thú y.
- Bổ sung miễn dịch: Sử dụng men vi sinh, beta-glucan hoặc các chế phẩm tăng sức đề kháng giúp heo nhanh hồi phục sau bệnh.
Cách phòng bệnh giả dại cho heo
Phòng bệnh là biện pháp hiệu quả nhất vì bệnh do virus, không có thuốc điều trị đặc hiệu. Bà con có thể áp dụng một số phương pháp sau để phòng bệnh cho heo nuôi:
- Vệ sinh, an toàn sinh học: Giảm mật độ đàn, xử lý xác heo chết, phân rác, thức ăn dư thừa. Tẩy uế chuồng trại, dụng cụ, vận chuyển bằng Vemedim Altacid. Hạn chế chó, mèo và người không cần thiết ra vào chuồng. Không sử dụng tinh dịch từ heo bệnh.
- Tiêm vaccine Vemedim Vime Coof: Thực hiện theo lịch định kỳ, tạo miễn dịch chủ động cho đàn heo con và heo nái.
- Quản lý đàn: Tách riêng heo bệnh hoặc nghi ngờ, tránh lây lan. Loại bỏ heo nái, đực giống dương tính và tiêu hủy heo con có triệu chứng thần kinh.
Bệnh giả dại ở heo không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mỗi cá thể mà còn đe dọa toàn bộ đàn và hiệu quả kinh tế của trại. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, thực hiện tiêm vắc‑xin đúng lịch và duy trì an toàn sinh học nghiêm ngặt là chìa khóa bảo vệ đàn. Vemedim luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc và bảo vệ đàn heo khỏe mạnh, đừng ngần ngại liên hệ khi cần hỗ trợ thêm nhé!
