Nuôi cá đang trở thành một trong những hướng phát triển kinh tế quan trọng ở nhiều vùng nông thôn và ven biển. Tuy nhiên, bệnh tật luôn là một trong những thách thức lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và hiệu quả kinh tế. Nhằm giúp bà con chủ động phòng ngừa và hạn chế rủi ro, Vemedim xin chia sẻ những biện pháp kỹ thuật phòng bệnh cho cá nuôi, áp dụng cho cả cá nuôi lồng và cá nuôi ao – hồ ngay dưới đây.
Các biện pháp, kỹ thuật phòng bệnh cho cá nuôi
Để đảm bảo vụ nuôi cá đạt năng suất cao và giảm thiểu rủi ro do bệnh tật, việc áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp là hết sức cần thiết. Những kỹ thuật phòng bệnh cho cá chủ yếu hướng đến giúp cá phát triển khỏe mạnh, lớn nhanh, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nuôi. Dưới đây là hướng dẫn bà con chủ động phòng bệnh ngay từ đầu vụ nuôi:
1. Nuôi cá lồng
Nuôi cá lồng bè trên sông, hồ hoặc vịnh đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt đến môi trường xung quanh và quy trình chăm sóc, bởi lồng nuôi hạn chế khả năng kiểm soát chất lượng nước. Một số biện pháp quan trọng bao gồm:
- Vệ sinh lồng nuôi và khu vực xung quanh: Loại bỏ cặn bã, rác thải, rong rêu bám vào lồng; đảm bảo dòng nước xung quanh không bị ô nhiễm.
- Chọn cá giống chất lượng: Chỉ thả cá khỏe mạnh, không dị hình, không bị xây xát để hạn chế nguy cơ lây bệnh là kỹ thuật phòng bệnh cho cá đầu tiên chủ nuôi cần áp dụng.
- Quản lý chế độ ăn hợp lý: Sử dụng thức ăn đạt chất lượng, đúng lượng, tránh dư thừa làm ô nhiễm nước.
- Tăng sức đề kháng cho cá: Thêm vitamin C vào khẩu phần, hoặc dùng các chế phẩm phòng bệnh theo hướng dẫn của nhà sản xuất để nâng cao khả năng chống chịu của cá.
- Tính toán thời vụ thả lồng: Lựa chọn thời điểm cá dễ thích nghi và môi trường nước ổn định để giảm stress.
- Điều chỉnh mật độ nuôi: Không nên nuôi quá dày, tránh làm cá cạnh tranh thức ăn và dễ bị stress.
- Ngư cụ và thu hoạch hợp lý: Sử dụng lưới, phao, thuyền hợp lý để hạn chế va chạm, gây tổn thương cho cá.
>> Xem thêm:
- Cách nhận biết và điều trị hiệu quả bệnh cá mú bị lở loét
- Cá bị xù vảy – Nguyên nhân gây bệnh và cách xử lý
2. Nuôi cá ao – hồ nhỏ
Với ao hồ, môi trường được kiểm soát tốt hơn nhưng vẫn cần thực hiện các biện pháp, kỹ thuật phòng bệnh cho cá đồng bộ dưới đây:
Làm sạch môi trường nước và ao nuôi
- Chỉ sử dụng nguồn nước sạch, tránh nguồn nước bị ô nhiễm hoặc chứa mầm bệnh.
- Ao nuôi cần quang đãng, xung quanh không có cây cối rậm rạp để tránh ẩn náu của ký sinh trùng.
- Trước khi thả cá: tháo cạn nước, phơi đáy ao, bón vôi 10–15 kg/100 m² để khử khuẩn và cải tạo đáy.
- Vớt sạch thức ăn thừa và lá cây rụng, tránh dư thừa thức ăn gây ô nhiễm.
Tăng sức đề kháng cho cá
- Lựa chọn cá giống khỏe mạnh, không xây xát, không dị hình.
- Không thả cá quá nhỏ và tránh nuôi mật độ quá dày.
- Tránh sốc nhiệt: Khi thả cá mới mua về, hãy cân bằng nhiệt độ bằng cách thêm nước ao từ từ vào thùng/chậu chứa cá hoặc ngâm túi cá 15 phút trước khi thả ra ao.
- Trước khi thả cá, tắm cá bằng nước muối 2–3% trong 10–15 phút để loại bỏ ký sinh trùng bám trên cơ thể.
- Không sử dụng phân chuồng tươi; phân phải được ủ với vôi (4–5 kg/100 kg phân) trong 20 ngày.
- Bón vôi định kỳ vào ao (1–2 kg/100 m³ nước, 2 lần/tháng) để ổn định độ pH và diệt mầm bệnh.
- Kiểm tra độ pH bằng giấy quỳ tím hoặc bộ test chuyên dụng.
- Sử dụng thuốc phòng bệnh theo khuyến cáo trước mùa dịch.
Mối quan hệ giữa các nhân tố gây bệnh
Sức khỏe cá phụ thuộc vào tương tác giữa môi trường, tác nhân gây bệnh và sức đề kháng của cá, các kỹ thuật phòng bệnh cho cá cũng tác động đến những yếu tố này:
- Môi trường: Bao gồm yếu tố lý – hóa (nhiệt độ, độ trong, nồng độ oxy, CO2, NH3). Môi trường ô nhiễm sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh phát triển.
- Tác nhân gây bệnh: Vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng có thể tồn tại trong nước, thức ăn hoặc cá giống.
- Sức đề kháng của cá: Cá yếu, bị stress hoặc thiếu dinh dưỡng dễ mắc bệnh.
- Cá mắc bệnh khi cả ba yếu tố trên kết hợp. Vì vậy, phòng bệnh hiệu quả cần tập trung vào:
- Cải tạo môi trường: Vệ sinh lồng, ao, xử lý nước, kiểm soát chất hữu cơ bằng Vemedim Vime-Protex, Vemedim Vime- Iodine.
- Hạn chế mầm bệnh: Sử dụng cá giống sạch bệnh, kiểm tra trước khi thả nuôi.
- Tăng sức đề kháng cho cá: Cho ăn đủ chất lượng và số lượng, bổ sung vitamin và khoáng chất bằng Vemedim ANTI – SHOCK, Vemedim GLUSOME 115, Vemedim ADE B.complex duy trì với mật độ hợp lý.
Phòng bệnh tổng hợp là yếu tố then chốt để đảm bảo cá nuôi phát triển khỏe mạnh, hạn chế thiệt hại do bệnh tật và nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nuôi. Bằng việc thực hiện đầy đủ các biện pháp, kỹ thuật phòng bệnh cho cá nuôi nêu trên, bà con có thể kiểm soát tốt nguy cơ dịch bệnh. Vemedim hy vọng những hướng dẫn chi tiết trong bài viết sẽ là nguồn tham khảo hữu ích, giúp người nuôi chủ động bảo vệ đàn cá, đạt năng suất cao và an toàn trong từng vụ nuôi.
