Bệnh Đốm Trắng trên tôm – Nguyên nhân và cách điều trị

Trong những năm gần đây, nghề nuôi tôm tại Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức do dịch bệnh ngày càng phức tạp, đặc biệt là bệnh Đốm Trắng trên tôm WSSV. Bệnh được xem là “nỗi ám ảnh kinh hoàng” đối với người nuôi, nhất là tại các ao nuôi tôm thẻ chân trắng.

Bệnh đốm trắng trên tôm thường bùng phát mạnh khi thời tiết lạnh, khiến tôm chết hàng loạt chỉ trong thời gian ngắn, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế. Hãy tham khảo chia sẻ của Vemedim dưới đây để chủ động phát hiện sớm, phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả bệnh đốm trắng khi nuôi tôm.

Bệnh Đốm Trắng trên tôm là gì, dấu hiệu bệnh

Bệnh đốm trắng trên tôm hay còn gọi là White Spot Disease (WSD) là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất trong nuôi trồng thủy sản. Tác nhân gây bệnh là virus WSSV (White Spot Syndrome Virus) – loại virus có tốc độ lây lan cực nhanh và khả năng gây chết hàng loạt trên các loài tôm nuôi, phổ biến như tôm sú (Penaeus monodon) và tôm thẻ chân trắng (Penaeus vannamei).

Sau khi nhiễm bệnh, tôm thường bơi yếu, giảm ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn, vỏ tôm xuất hiện nhiều đốm trắng đục li ti, đường kính từ 0,5–2 mm, thường tập trung ở phần đầu ngực hoặc đốt bụng 5–6. Tôm có thể chết hàng loạt chỉ trong vài ngày, với tỷ lệ tử vong có thể lên đến 80–100%. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm và kiểm soát kịp thời bệnh đốm trắng là yếu tố then chốt giúp người nuôi giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ hiệu quả mùa vụ.

*Dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của bệnh Đốm Trắng trên tôm là thâm vỏ tôm có nhiều đốm trắng li ti*

Nguyên nhân gây bệnh Đốm Trắng trên tôm

Bệnh đốm trắng có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm môi trường, vi khuẩn và virus. Mỗi yếu tố đều có vai trò riêng trong việc thúc đẩy sự bùng phát của dịch bệnh.

1. Ảnh hưởng từ môi trường ao nuôi

Chất lượng nước không ổn định (pH, độ kiềm, độ mặn dao động mạnh) tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh phát triển.
Tích tụ chất thải hữu cơ như xác tảo, vỏ tôm lột, thức ăn dư thừa… khiến đáy ao ô nhiễm, vi sinh vật gây hại tăng cao.
Thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt là khi nhiệt độ nước giảm dưới 32°C, dễ làm tôm suy yếu, giảm đề kháng và phát bệnh.
Nguồn nước cấp không được xử lý kỹ, mang theo mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào ao.

*Thời tiết thay đổi và chất lượng nước ao nuôi cũng là yếu tố khiến bệnh Đốm Trắng trên tôm bùng phát*

2. Nguyên nhân do vi khuẩn

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, ngoài virus, vi khuẩn thuộc họ Bacillaceae và Vibrio cũng có thể góp phần hình thành hội chứng đốm trắng (BWSS – Bacterial White Spot Syndrome). Khi môi trường ao có độ kiềm hoặc pH cao, nhóm vi khuẩn này phát triển mạnh, tấn công biểu mô vỏ tôm, tạo điều kiện cho virus dễ xâm nhập hơn.

>> Xem thêm:

3. Nguyên nhân do virus

Tác nhân chính của bệnh Đốm Trắng trên tôm là virus WSSV, thuộc họ Nimaviridae, chi Whispovirus. Loại virus này có khả năng sống sót bền bỉ trong nhiều điều kiện khắc nghiệt:

Độ mặn từ 5 – 40‰
pH từ 4 – 10
Nhiệt độ từ 0 – 80°C

WSSV có thể tấn công mọi giai đoạn phát triển của tôm, từ ấu trùng cho đến trưởng thành, và khi đã xâm nhập vào ao, khả năng lây lan qua nước, động vật trung gian hoặc dụng cụ nuôi là rất nhanh.

*Nguyên nhân chính gây bệnh Đốm Trắng trên tôm là do virus WSSV*

Cách trị bệnh Đốm Trắng trên tôm hiệu quả

Để hạn chế thiệt hại, bà con có thể xử lý bệnh đốm trắng khi nuôi tôm bằng các biện pháp dưới đây:

Khi ao nuôi chưa bị nhiễm bệnh

Kiểm tra tôm thường xuyên, phát hiện sớm dấu hiệu lạ.
Khử trùng khu vực nuôi bằng chlorine hoặc formol 5%, hạn chế người và động vật lạ vào ao.
Rải vôi quanh bờ ao, lắp lưới chắn chống cua, cá, chim mang mầm bệnh.
Ổn định pH (7.5–8.3), duy trì oxy hòa tan cao, xi-phông đáy định kỳ.
Bổ sung vitamin C, men vi sinh, giúp tăng sức đề kháng và ổn định môi trường.

Khi ao nuôi tôm đã nhiễm bệnh đốm trắng

Ngừng cho ăn, thu gom tôm chết và tiêu hủy đúng cách.
Dùng Aqualisan khử trùng nước ao:
Ao nhẹ bệnh: 4 ppm, dùng mỗi 7 ngày/lần.
Ao bùng phát bệnh: 6–8 ppm mỗi ngày cho đến khi kiểm soát được dịch.
Không dùng chlorine song song với Aqualisan.
Giảm pH cho ao nuôi (7.8–8.0) để hỗ trợ tôm lột vỏ, loại bỏ mảng trắng do canxi.
Sau vụ bệnh, cần rút nước, diệt khuẩn và phơi ao ít nhất 2–3 tuần trước khi tái thả.
Ngoài ra, có thể dùng Vemedim Protectol để khử khuẩn ao nuôi

Biện pháp phòng bệnh Đốm Trắng trên tôm

Bà con có thể chủ động phòng bệnh Đốm Trắng trên tôm với các biện pháp sau:

Chuẩn bị ao kỹ lưỡng: dọn bùn, rải vôi CaO, phơi đáy ao 10–15 ngày.
Khử trùng nước cấp bằng chlorine hoặc Aqualisan trước khi thả tôm.
Lắp lưới chắn quanh bờ, ngăn cua, còng, chim mang mầm bệnh.
Duy trì pH ổn định (7.5–8.3), oxy hòa tan cao, xi-phông đáy định kỳ.
Bổ sung vitamin C, men vi sinh và khoáng chất để tăng đề kháng.
Chọn tôm giống khỏe mạnh, kiểm tra PCR âm tính với WSSV.

*Tăng đề kháng cho tôm, chọn tôm giống khỏe mạnh,... là các biện pháp phòng bệnh Đốm Trắng trên tôm hiệu quả*

Có thể thấy, bệnh Đốm Trắng trên tôm vẫn đang là mối nguy lớn, đe dọa sự phát triển bền vững của ngành tôm. Trong bối cảnh dịch bệnh có xu hướng diễn biến phức tạp và khó lường, người nuôi cần thường xuyên cập nhật thông tin, tuân thủ quy trình kỹ thuật và áp dụng các biện pháp phòng bệnh chủ động, an toàn sinh học. Vemedim luôn đồng hành cùng bà con, mang đến những giải pháp phòng và trị bệnh hiệu quả, hãy liên hệ với Vemedim để được tư vấn, hỗ trợ nhé!