Bệnh hoại tử cơ ở tôm (Infectious Myonecrosis Virus – IMNV) lần đầu được phát hiện tại Brazil năm 2002 và nhanh chóng lan rộng khắp khu vực châu Á, trở thành nỗi lo lớn của người nuôi tôm hiện nay. Khi bệnh bùng phát, nhiều ao nuôi bị chết hàng loạt, người nuôi rơi vào cảnh nhiều mất mát về kinh tế. Vemedim sẽ chia sẻ về tác nhân, biểu hiện và đặc biệt là cách xử lý, kiểm soát bệnh kịp thời để giúp bà con bảo vệ đàn tôm và ổn định sản xuất ngay dưới đây.
Bệnh hoại tử cơ ở tôm là gì và biểu hiện bệnh
Bệnh hoại tử cơ ở tôm do virus Infectious Myonecrosis Virus (IMNV) gây ra, là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng lây lan nhanh trong môi trường nuôi tôm. IMNV thuộc nhóm virus ARN sợi kép, sinh trưởng mạnh trong nước, tấn công trực tiếp vào các mô cơ của tôm, gây tổn thương nặng và tỷ lệ chết cao.
Bệnh lần đầu được phát hiện tại các ao nuôi ở Đông Bắc Brazil và sau đó lan rộng sang nhiều quốc gia châu Á như Thái Lan, Indonesia, Trung Quốc và Việt Nam. Do khả năng phát triển nhanh và khó kiểm soát, bệnh Hoại Tử Cơ ở tôm khiến người nuôi tôm gặp nhiều khó khăn nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.
Vì vậy, vệ sinh ao nuôi, quản lý chất lượng nước và kiểm tra tôm định kỳ là yếu tố then chốt để phòng ngừa. Các dấu hiệu nhận biết bệnh hoại tử cơ ở tôm bao gồm:
- Xuất hiện các đốm trắng mờ trên các đốt bụng, cơ đuôi bắt đầu đổi màu từ trắng đến cam.
- Khi bệnh tiến triển nặng, tôm có thể lột xác hàng loạt hoặc cơ thể xuất hiện các vùng hoại tử rõ rệt, màu trắng trên cơ bụng và đuôi.
- Tôm bệnh thường bơi chậm, rơi xuống đáy ao, kèm theo sung huyết, viêm mô liên kết và các thay đổi đặc trưng trong tế bào cơ khi quan sát dưới kính hiển vi.
- Tỷ lệ chết cao, đặc biệt khi điều kiện môi trường xấu, thiếu oxy hoặc stress trong quá trình nuôi.
Bằng cách theo dõi các triệu chứng này sớm, người nuôi có thể can thiệp kịp thời, giảm thiểu tổn thất và bảo vệ đàn tôm.
>> Xem thêm:
- Hoại tử gan tụy ở tôm – Nguyên nhân, biện pháp phòng và trị bệnh
- Bệnh kí sinh trùng trên tôm-nguyên nhân và cách xử lý
Cách điều trị bệnh hoại tử cơ ở tôm
Bệnh hoại tử cơ do IMNV gây ra là bệnh virus, hiện chưa có thuốc đặc trị. Vì vậy, phương pháp phòng bệnh từ nguồn giống là cách hiệu quả nhất. Việc tiệt trùng trứng và ấu trùng, lựa chọn tôm giống khỏe mạnh, không nhiễm IMNV trước khi thả ra ao nuôi sẽ giảm tối đa nguy cơ bùng phát dịch.
Trong trường hợp tôm giống đã nhiễm bệnh với chiều dài khoảng 2–3 cm, không có phương pháp điều trị nào khả thi. Khi đó, cần hủy bỏ và diệt khuẩn toàn bộ để tránh lây lan sang các con khác.
Nếu bệnh chỉ mới xuất hiện trong ao nuôi, với một vài cá thể tôm chết có dấu hiệu hoại tử cơ, bà con cần thực hiện các biện pháp sau:
- Ổn định môi trường ao nuôi, đặc biệt các yếu tố nhiệt độ, độ mặn và pH.
- Tăng cường sục khí, đảm bảo cung cấp đủ oxy cho tôm.
- Giảm hoặc ngừng cho tôm ăn để hạn chế stress và giảm lượng chất thải.
- Trong trường hợp tỷ lệ chết cao, cần khử trùng ao nuôi trong vài ngày để ngăn chặn virus lây lan.
Kiểm soát sự lây lan của bệnh hoại tử cơ ở tôm
Để hạn chế IMNV trong ngành nuôi tôm, cần áp dụng các biện pháp kiểm soát toàn diện:
Ngăn ngừa lây nhiễm từ các cơ sở bị bệnh
- Không vận chuyển tôm sống hoặc chưa chế biến từ các ao/nơi nhiễm bệnh sang khu vực chưa có IMNV.
- Hạn chế hoặc cấm thả tôm và xả nước từ ao nhiễm bệnh ra môi trường.
- Xử lý tôm chết và khử trùng trang trại để tránh virus lan ra ngoài.
- Hạn chế sự tiếp cận của chim, động vật và thiết bị từ các trang trại khác.
- Thường xuyên làm sạch ao nuôi bằng Vemedim Anti Parasite - sản phẩm xử lý môi trường chuyên diệt các tác nhân gây bệnh trong nước ao nuôi như nấm, vi khuẩn, virus, ký sinh trùng...
Sử dụng tôm giống an toàn
Chọn và thả postlarvae không nhiễm IMNV, kiểm tra định kỳ bằng phương pháp PCR để đảm bảo tôm giống sạch bệnh.
Sử dụng men vi sinh
- Men vi sinh như Enter Lactyl plus giúp cải thiện môi trường ao nuôi, ổn định pH, oxy hòa tan, giảm tải trọng hữu cơ và các yếu tố stress.
- Khi tôm lây nhiễm virus, môi trường tốt sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ chết và tăng sức đề kháng tự nhiên.
Nguyên tắc chung
Phòng bệnh luôn quan trọng hơn điều trị. Cách ly nguồn lây bệnh Hoại Tử Cơ ở tôm, duy trì môi trường ao ổn định và theo dõi tôm thường xuyên sẽ giúp bà con bảo vệ đàn tôm và hạn chế thiệt hại kinh tế.
Mặc dù bệnh hoại tử cơ ở tôm là đối thủ khó nhằn do nguyên nhân virus và khả năng phát triển nhanh nhưng nếu người nuôi chủ động phát hiện sớm, xử lý đúng thì hoàn toàn có thể kiểm soát hiệu quả. Vemedim luôn sẵn sàng đồng hành cùng bà con với những giải pháp tối ưu, giúp bảo vệ đàn tôm khỏe mạnh và mang lại vụ nuôi thành công, ổn định, hãy liên hệ với Vemedim chúng tôi để được tư vấn nếu cần hỗ trợ.
