Trong quá trình nuôi tôm, người nuôi thường tập trung theo dõi các chỉ số quen thuộc như pH, oxy, độ mặn... nhưng lại dễ bỏ qua một chỉ tiêu rất quan trọng: độ kiềm (alkalinity). Trên thực tế, kiềm đóng vai trò như "lá chắn" bảo vệ sự ổn định của môi trường nước ao. Việc bỏ quên hoặc kiểm soát không tốt độ kiềm có thể khiến cả vụ nuôi gặp rủi ro cao.
ĐỘ KIỀM LÀ GÌ VÀ VÌ SAO LẠI QUAN TRỌNG?
Độ kiềm là tổng lượng các ion có khả năng trung hòa axit trong nước, chủ yếu bao gồm bicarbonate, carbonate và hydroxide. Chỉ số này giúp ổn định pH, làm chậm quá trình dao động pH giữa sáng và chiều – đặc biệt là ở các ao có nhiều tảo.
- Khi độ kiềm thấp dưới 60 mg/L, pH dễ tụt mạnh sau mưa, dẫn đến hiện tượng tôm bị sốc.
- Ngược lại, nếu kiềm cao trên 180 mg/L, nước dễ bị đóng váng, hình thành vôi đáy, làm giảm hiệu quả hấp thu khoáng chất và khiến tôm stress.
- Mức kiềm lý tưởng dao động từ 80 – 150 mg/L CaCO₃, giúp tôm khỏe mạnh, môi trường ao ổn định và hệ vi sinh phát triển tốt.
LỢI ÍCH CỦA VIỆC DUY TRÌ ĐỘ KIỀM ỔN ĐỊNH
- Giữ kiềm ở mức ổn định mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Hạn chế dao động pH, giảm stress cho tôm
- Tôm ăn khỏe, giảm hiện tượng bỏ ăn
- Vi sinh, đặc biệt là các chủng xử lý đáy như Bacillus, Pseudomonas, hoạt động hiệu quả hơn
- Hạn chế sự hình thành khí độc (NH₃, H₂S)
- Cân bằng hệ sinh thái ao, tạo điều kiện cho tôm phát triển nhanh và ổn định
MỘT SỐ LƯU Ý TRONG QUẢN LÝ ĐỘ KIỀM
- Để kiểm soát độ kiềm hiệu quả, người nuôi cần ghi nhớ các nguyên tắc sau:
- Sau mưa lớn, cần đo lại độ kiềm ngay để điều chỉnh kịp thời, do mưa thường làm giảm độ kiềm và pH.
- Khi sử dụng vi sinh xử lý đáy, cần đảm bảo kiềm tối thiểu 80 mg/L để vi sinh phát huy tối đa hiệu quả.
- Không nên đo kiềm ngay sau khi tạt vôi hoặc thay nước, vì kết quả có thể sai lệch. Nên chờ ít nhất 2 – 4 giờ trước khi đo.
- Tập thói quen ghi chép kết quả đo cùng với thời tiết, thời điểm đo và tình trạng ao để dễ dàng phát hiện xu hướng bất thường và xử lý sớm.
KẾT LUẬN
Độ kiềm là nền tảng cho sự ổn định của ao nuôi tôm. Việc kiểm soát tốt độ kiềm không chỉ giúp hạn chế rủi ro mà còn là cách tiết kiệm chi phí bền vững. Trong bối cảnh giá thành sản xuất tăng cao, việc chăm sóc môi trường ao từ những yếu tố cơ bản như độ kiềm chính là giải pháp thông minh cho một vụ nuôi thành công.
✅ Vemedim khuyến nghị người nuôi nên đưa việc đo và điều chỉnh độ kiềm vào quy trình quản lý hàng ngày, nhằm tối ưu hóa hiệu quả sử dụng chế phẩm vi sinh và khoáng, đồng thời nâng cao năng suất ao nuôi.
T.N.T.D
Nguồn: https://tepbac.com/
